Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính do virus cúm gây nên. Bệnh xảy ra hàng năm, thường vào mùa đông xuân. Bệnh lây nhiễm trực tiếp từ người bệnh sang người lành thông qua các giọt bắn nhỏ khi nói chuyện, khi ho, hắt hơi.

1.Biểu hiện:

khoảng 2 ngày sau khi cơ thể tiếp xúc với virus cúm (thời gian ủ bệnh), các triệu chứng ban đầu thường gặp là:

- Những cơn sốt bắt đầu xuất hiện, nhức đầu, đau nhức cơ bắp.

- Ho, đau họng, chảy nước mũi, buồn nôn
- Mệt mỏi, biến ăn, trẻ nhỏ bú kém, quấy khóc, li bì

2.Tiến triển

Sau 5 ngày, sốt và các triệu chứng khác thường biến mất nhưng ho và tình trạng mệt mỏi vẫn kéo dài.Tất cả các triệu chứng sẽ biến mất trong vòng một hoặc hai tuần.

3. Chẩn đoán

3.1. Chẩn đoán ca bệnh

- Có yếu tố dịch tễ: Sống hoặc đến từ khu vực có bệnh cúm lưu hành hoặc có tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân cúm.

- Lâm sàng có sốt (thường trên 38oC), đau nhức cơ toàn thân kèm theo đau họng, hắt hơi, ngạt mũi, chảy nước mũi, ho, khó thở.

- Hình ảnh chụp X-quang phổi bình thường hoặc có tổn thương thâm nhiễm lan tỏa ở phổi.

- Xét nghiệm công thức máu bạch cầu bình thường hoặc giảm

3.2. Chẩn đoán mức độ bệnh:

- Cúm chưa có biến chứng (cúm nhẹ): Lâm sàng có biểu hiện hội chứng cúm đơn thuần.

- Cúm có biến chứng (cúm nặng): Có tổn thương ở phổi với biểu hiện suy hô hấp: thở nhanh, khó thở, SpO2 giảm…

4. Điều trị

4.1. Nguyên tắc chung

- Thuốc kháng virus được dùng càng sớm càng tốt khi có chỉ định.

- Ưu tiên điều trị tại chỗ nếu điều kiện cơ sở điều trị cho phép nên hạn chế chuyển tuyến.

4.3. Điều trị thuốc kháng virus:

- Thuốc được sử dụng hiện nay là Oseltamivir (Tamiflu) hoặc Zanamivir.

- Liều lượng Oseltamivir được tính theo lứa tuổi và cân nặng. Thời gian điều trị là 5 ngày.

- Điều trị bằng thuốc kháng virus có hiệu quả nhất đối với bệnh cúm mùa chỉ khi

được thực hiện trong vòng 48 giờ đầu tiên khi có triệu chứng cúm.

4.5. Điều trị hỗ trợ:

- Hạ sốt: Chỉ dùng Paracetamol khi sốt trên 38⁰ C, không dùng thuốc nhóm aspirin để hạ sốt.

- Đảm bảo cân bằng nước điện giải

- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý

- Thuốc ho thường không có tác dụng. Triệu chứng ho thường tự khỏi mà không cần điều trị.

- Thuốc kháng sinh không hữu ích để điều trị các bệnh do virus như cúm. Thuốc kháng sinh chỉ nên được sử dụng nếu có biến chứng do vi khuẩn của bệnh cúm như viêm phổi do vi khuẩn, viêm tai…

5. Phòng bệnh:

- Tránh tiếp xúc gần với người bệnh.

- Phải đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh nghi nhiễm cúm

- Vệ sinh hô hấp khi ho khạc.

- Tránh tập trung đông người khi có dịch xảy ra.

- Nếu bị bệnh giống như cúm, người bệnh nên cách ly tại nhà ít nhất 24 giờ sau khi hết sốt.

- Đối với cho nhân viên y tế phải rửa tay thường quy trước và sau khi thăm khám người bệnh bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn nhanh.

- Tiêm vắc xin cúm là cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ bị nhiễm cúm, nhóm có nguy cơ mắc lây nhiễm cúm cần tiêm vaxin là:

+ Nhân viên y tế

+ Trẻ em từ 6 tháng đến 8 tuổi.

Tài liệu tham khảo

         1. Chẩn đoán và điều trị cúm mùa – Bộ Y tế.

2.TS Nguyễn Văn Lâm. Bài viết nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của 271 bệnh nhi nhiễm cúm mùa điều trị tại khoa Truyền Nhiễm bệnh viện nhi Trung ương.