MỖI NGƯỜI HÃY LÀ CẤP CỨU VIÊN 

Trong cuộc sống thường ngày,tại nơi sinh hoạt,làm việc cũng như lưu thông trên đường,chúng ta không ít lần chứng kiến những tình huấn tai nạn,trong số đó,có những tai nạn thật nghiêm trọng,ảnh hưởng đến tính mạng của nạn nhân.Trước khi chuyển đến cơ sở y tế,tại hiện trường,nếu chúng ta biết cách xử trí đúng và kịp thời sẽ giúp nạn nhân qua khỏi cơn nguy kịch,và ngược lại,chúng ta không xử trí gì hoặc xử trí không đúng cách,chậm trể thì có thể để lại di chứng vĩnh viễn về sau cho nạn nhân hoặc cơ hội cứu sống nạn nhân sẽ không còn.

 Vì vậy,cấp cứu,sơ cứu ban đầu tai nạn tại hiện trường là việc làm rất tất cần thiết để cứu sống nạn nhân trong một số tình huấn.Đành rằng,đây là công việc của người làm công tác y tế,tuy nhiên,khi tai nạn xẩy ra,người làm công tác y tế không có mặt tại hiện trường,trong khi nạn nhân cần được cấp cứu,sơ cứu tức thì để có thể vượt qua cơn nguy kịch.Vậy,mỗi người chúng ta hãy là một cấp cứu viên tại hiện trường nhé.

MỘT SỐ TÌNH HUẤN

VÀ CÁCH SƠ CỨU BAN ĐẦU

I.SƠ CỨU NGƯNG TIM,NGƯNG THỞ

              Gọi thêm người cùng sơ cứu

Có rất nhiều nguyên nhân gây ngưng tim,ngưng thở,dù nguyên nhân nào đi nữa,đây là một tình huấn rất ngụy kịch,cần cấp cứu ngay,nếu chậm trể,nạn nhân sẽ chết não và tử vong trong vòng 4-5 phút.

1.Nhận biết ngưng tim,ngưng thở:

-Nạn nhân nằm bất động,

-Tím tái,

-Lồng ngực không nhấp nhô,

-Không cảm nhận được hơi thở,

-Không nghe tiếng đập của tim,mất mạch.

2.Xử trí ngưng tim,ngưng thở:

-Gọi thêm người cùng sơ cứu,

-Cho nạn nhân nằm,ngữa đầu tối đa,

-Móc đàm dãi,dị vật trong miệng của nạn nhân,

-Bịt mũi nạn nhân và thổi 5 hơi liền vào miệng nạn nhân,

-Đấm mạnh vào ngực trái nạn nhân 3-5 cái,

-Hô hấp nhân tạo:Hà hơi thổi ngạc 20-25 lần /phút kết hợp ép tim ngoài lồng ngực 80-100 lần/phút(Thổi ngạc 1 lần,ép tim 4 lần),

-Chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất, trong quá trình chuyển nạn nhân,vẫn tiếp tục hô hấp nhân tạo cho nạn nhân.

Nụ hôn hồi sinh

II.SƠ CỨU VẾT THƯƠNG ĐỨT ĐỘNG MẠCH

Động mạch là mạch máu lớn,cung cấp máu nuôi cơ thể,khi động mạch bị đứt,máu mất rất nhanh và băng bó thông thường không cầm máu được.Nạn nhân sẽ mất một lượng máu lớn chỉ trong vòng một vài phút và có thể tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

1.Nhận biết vết thương đứt động mạch:

-Có vết thương đang chảy máu,

-Máu màu đỏ tươi,chảy thành tia.

2.Xử trí vết thương đứt động mạch:

-Ấn vào đường đi của động mạch:

         +Chi trên:Hõm nách,mặt trong khuỷu tay,

         +Chi dưới:Giữa nếp bẹn.

-Đặt GARO:+Dùng sợi dây quấn 3 vòng cách trên vết thương 3Cm

                     +Dùng que xoắn chặc đến khi không còn chảy máu ra,

                  +Cố định que.

-Cho nạn nhân uống nhiều nước.

-Chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất

Chèn động mạch bẹn                                         

 Garo  động mạch cánh tay 

III.SƠ CỨU GÃY XƯƠNG

Là một cấp cứu rất thường gặp,nạn nhân có thể choáng do đau hoặc mất máu nhiều.Mục dích sơ cứu ban đầu là tránh làm di lệch thêm xương gãy và hạn chế tối đa chảy máu trước khi chuyển đến cơ sở y tế.

     1.Nhận biết gãy xương:

       -Sưng bầm,

       -Nhìn thấy biến dạng,

       -Sờ vào nạn nhân than đau nhói và nghe tiếng lạo xạo của đầu xương gãy.

     2.Xử trí gãy xương:

     -Không được chỉnh nắn xương gãy,

      -Dùng nẹp và dây bó cố định xương gãy,không làm cho xương gãy di lệch thêm,

     -Nếu gãy chi trên:Bó vào thân và treo tư thế vuông góc,

     -Nếu gãy chi dưới:Bó chân gãy vào chân lành,tư thế thẳng chân.

     -Chuyển nân nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

IV.SƠ CỨU ĐUỐI NƯỚC

Đuối nước là tình huấn thường gặp,nạn nhân đi vào suy hô hấp nhanh chống do ngạc nước và phản xạ đóng nắp thanh môn,kỉ năng cấp cứu tốt sẽ giúp nạn nhân thoát khỏi tử vong.

       1.Hoàn cảnh:

       -Nạn nhân không biết bơi,

       -Biết bơi nhưng đuối sức khi bơi,

       -Nước cuốn mạnh,

       -Áp lực do lặn sâu.

       2.Xử trí đuối nước:

       -Ngay dưới nước:+Tiếp cận nạn nhân từ phía sau,để tránh nạn nhân ôm lấy,

                             +Tóm tóc nạn nhân kéo lên khỏi mặt nước,

                             +Có thể tiến hành hô hấp nhân tạo ngay,

                             +Đưa nạn nhân vào bờ.

-Trên bờ:+Dốc ngược nạn nhân cho nước chảy ra,làm nhanh,không mất nhiều thời gian,

               +Đặt nạn nhân nằm,ngữa cổ tối đa,

               +Móc dị vật trong miệng nạn nhân,

               +Hô hấp nhân tạo:Thổi miệng qua miệng kết hợp ép tim,

               +Ủ ấm cho nạn nhân.

-Chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

V.SƠ CỨU RẮN CẮN

Rắn độc cắn,nộc độc có thể nhanh chống gây phản vệ,liệt cơ hô hấp hoặc rối loạn đông máu nặng,có thể gây tàn phế,tử vong tức thì hoặc những ngày sau đó.Việc sơ cứu ban đầu đúng cách sẽ làm giảm lượng nộc độ vào máu,giảm nguy cơ trở nặng cho nạn nhân.

1.Cần lưu ý:

-Không rạch,nặn vết cắn,

-Không hút nộc,

-Không đắp lá cây,

-Không Garo

2.Sơ cứu rắn cắn:

-Trấn an nạn nhân,

-Để vết thương thấp hơn tim,

-Rửa vết cắn bằng nước sạch,

-Băng ép vết thương bằng băng vải,

-Chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.

Bác sỹ Nguyễn Anh Tri

Khoa cấp cứu TTYT Hàm Thuận Bắc

Chuyên khoa 1 Hồi Sức cấp cứu