Theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí JAMA ngày 12/11/2013, khi dùng đồng thời thuốc chẹn kênh calci với kháng sinh clarithromycin ở những người lớn tuổi sẽ làm tăng nguy cơ nằm viện hơn 30 ngày vì tổn thương thận cấp. Nguy cơ này tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa thống kê.

Clarithromycin và erythromycin là hai kháng sinh được sử dụng phổ biến - có tác động ức chế enzyme CYP3A4 - trong khi đó azithromycin là kháng sinh cùng nhóm macrolid nhưng lại ít ức chế enzyme này hơn. Thuốc chẹn kênh calci được chuyển hóa qua CYP3A4, nên khi sử dụng đồng thời hai thuốc này, hoạt tính của enzyme CYP3A4 bị ức chế làm nồng độ của thuốc chẹn kênh calci trong máu sẽ gia tăng đến mức gây hại.

Cục quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) cảnh báo rằng phản ứng bất lợi nghiêm trọng này đã được báo cáo trên những bệnh nhân sử dụng đồng thời clarithromycin với các thuốc được chuyển hóa qua CYP3A4, trong đó nhóm thuốc hạ huyết áp chẹn kênh calci thường được kê đơn đồng thời với clarithromycin nhất.

Khi tình trạng tụt huyết áp xảy ra, thận sẽ bị tổn thương do tưới máu kém. Mặc dù biết rõ điều này nhưng nguy cơ tổn thương thận do việc kê đơn đồng thời clarithromycin và thuốc chẹn kênh calci vẫn chưa được biết đến.

Các nhà nghiên cứu đã khảo sát tương tác giữa thuốc chẹn kênh calci (amlodipine, felodipine, nifedipine, diltiazem hoặc verapamil) và kháng sinh clarithromycin (n = 96.226) so với azithromycin (n = 94.083) tập trung vào tình trạng tổn thương thận cấp ở những bệnh nhân lớn tuổi (trung bình 76 tuổi). Amlodipine là thuốc chẹn kênh calci được kê toa nhiều nhất (> 50% bệnh nhân).

Kết quả cho thấy nguy cơ nằm viện vì tổn thương thận cấp ở nhóm sử dụng đồng thời clarithromycin với thuốc chẹn kênh calci (0,44%) cao hơn so với nhóm sử dụng azithromycin chung với thuốc chẹn kênh calci (0,22%). Trong nhóm thuốc chẹn kênh calci, nguy cơ nằm viện vì tổn thương thận cấp cao nhất ở nhóm bệnh nhân sử dụng clarithromycin chung với nifedipine (mức độ tăng nguy cơ tuyệt đối là 0,63%). Việc kê đơn đồng thời thuốc chẹn kênh calci và clarithromycin cũng liên quan đến sự gia tăng nguy cơ nằm viện vì tụt huyết áp (0,12% so với 0,07%) và tử vong do tất cả các nguyên nhân (1,02% so với 0,59%).

Mặc dù mức độ tăng nguy cơ tuyệt đối là nhỏ nhưng đây là một kết quả có ý nghĩa lâm sàng quan trọng. Hàng trăm trường hợp nằm viện và tử vong ở khu vực được nghiên cứu có khả năng liên quan đến tương tác giữa các thuốc chẹn kênh calci và clarithromycin. Trong khi đó, tương tác thuốc– thuốc này hoàn toàn có thể phòng tránh được để giảm thiểu gánh nặng chi phí điều trị tổn thương thận cấp.

Để giảm nhẹ hậu quả lâm sàng do tương tác thuốc này mang lại, tùy từng trường hợp, giải pháp có thể là tạm thời ngưng sử dụng thuốc chẹn kênh calci trong quá trình điều trị bằng clarithromycin hay chọn một kháng sinh khác không hoặc ít ức chế CYP3A4 (ví dụ azithromycin).